Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w kwocie 520 zł miesięcznie: osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, tylko w sytuacji, gdy rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na okres zasiłkowy. Przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 623 zł netto. Dochód ustala się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy, tzw. bazowego, uwzględniając jednocześnie aktualną sytuację rodziny tzn. utratę dochodu lub jego uzyskanie po roku bazowym. Dochód z roku bazowego dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany. Z uwagi na obowiązujące regulacje prawne dotyczące sposobu ustalania dochodu organ rozpatrujący sprawę może wymagać wszystkich dokumentów potwierdzających utratę lub uzyskanie dochodu.

Wymagane dokumenty dla specjalnego zasiłku opiekuńczego

  1. wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego,
  2. uwierzytelniona kopia dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się  o specjalny zasiłek opiekuńczy,
  3. karta pobytu, w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
  4. uwierzytelniona kopia dokumentu stwierdzającego tożsamość i wiek osoby, nad którą opieka jest sprawowana,
  5. orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
  6. zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym,
  7. dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny, w tym odpowiednio:
    1. zaświadczenia z urzędu skarbowego lub oświadczenia o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy - każdego pełnoletniego członka rodziny,
    2. oświadczenia o dochodzie członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
    3. oświadczenia członków rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy - każdego pełnoletniego członka rodziny,
    4. zaświadczenia lub oświadczenia o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy - każdego pełnoletniego członka rodziny,
    5. zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
    6. umowę dzierżawy - w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,
    7. umowę zawartą w formie aktu notarialnego - w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną,
    8. odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną,
    9. przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny, 
    10. w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem: zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą,
    11. dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu,
    12. dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany - w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
    13. dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty - w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
  8. oświadczenie dotyczące formy wypłacania świadczeń,
  9. inne dokumenty i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Wymagane dokumenty w przypadku ubiegania się przez wnioskodawcę o objęcie ubezpieczeniem społecznym

  1. oświadczenie o posiadanych okresach ubezpieczeniowych składkowych i nieskładkowych uprawniających do otrzymania emerytury, czyli druk ZUS-Rp6, 
  2. wniosek o ustalenie okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Wymagane dokumenty w przypadku ubiegania się przez wnioskodawcę o objęcie ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym

  1. zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej czyli druk ZUS-ZUA,
  2. zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego czyli druk ZUS-ZCNA,
  3. zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych czyli druk ZUS-ZZA.

Zasady przyznawania specjalnego zasiłku opiekuńczego

  1. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w kwocie 520 zł miesięcznie: osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
  2. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 623,00 zł netto. Dochód ustala się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy, tzw. bazowego, uwzględniając jednocześnie aktualną sytuację rodziny tzn. utratę dochodu lub jego uzyskanie po roku bazowym. Dochód z roku bazowego dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany. Z uwagi na obowiązujące regulacje prawne dotyczące sposobu ustalania dochodu organ rozpatrujący sprawę może wymagać wszystkich dokumentów potwierdzających utratę lub uzyskanie dochodu.
  3. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
    1. osoba sprawująca opiekę:
      • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, 
      • podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
      • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
      • legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
    2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
    3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
    4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
    5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego; 
    6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
  4. Ustalając prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego przeprowadza się rodzinny wywiad środowiskowy, w celu weryfikacji okoliczności dotyczących spełniania warunków, o których mowa w art. 16a. Aktualizację wywiadu, przeprowadza się po upływie 6 miesięcy, jeżeli do końca okresu, na który ustalone zostało prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, pozostało więcej niż 3 miesiące, oraz w każdej sytuacji, gdy zaistnieją wątpliwości co do spełniania warunków, o których mowa w art. 16a.
  5. O każdej zmianie, mającej wpływ na prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, w tym również o przypadku wyjazdu członka rodziny poza granicę Rzeczypospolitej Polskiej należy niezwłocznie powiadomić organ wypłacający specjalny zasiłek opiekuńczy.
  6. W przypadku złożenia wniosku do 10-tego dnia danego miesiąca, specjalny zasiłek opiekuńczy wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek.
  7. W przypadku złożenia wniosku po 10-tym dniu miesiąca, specjalny zasiłek opiekuńczy za dany miesiąc wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek.
  8. Zasady ustalania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego:
    1. Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na okres zasiłkowy.
    2. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 30 września, ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz wypłata świadczenia przysługującego za miesiąc listopad następuje do dnia 30 listopada.
    3. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od dnia 1 października do dnia 30 listopada, ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz wypłata świadczenia przysługującego za miesiąc listopad następuje do dnia 31 grudnia.